Zelfreflectie. Dit is waar het bij mijn cliënten om gaat als ik met ze in gesprek ga. En het mooie is, dit is niet direct hun vraag. Het gaat vaak over een volgende stap in hun carrière, het ontdekken waar hun kracht zit of wat ze echt bij te dragen hebben in de wereld. Onderliggend zit het verlangen, vaak diepe wens om in contact te komen met zichzelf. En dat vraagt zelfreflectie.
Maar wat betekent het nou precies, zelfreflectie? Als ik het opzoek in de online Van Dale, herkent hij het niet. Best wel gek. (Nog gekker is dat als je de term introspection intoetst je als betekenis wel zelfreflectie eruit krijgt.) Voor mij betekent het niets anders dan even stilstaan, kijken naar en nadenken over jezelf. Wie ben je, waar sta je? Zit je op koers (waar je ook naar toe wil) en wat heeft het je te zeggen? De balans op maken.
Waarom zelfreflectie belangrijk is.
Dat zelfreflectie belangrijk is, is denk ik voor iedereen wel duidelijk. Het is een term die veelvuldig voorbijkomt in ontwikkelassessments en in persoonlijke ontwikkelingscursussen. Maar ook werkgevers vinden het steeds belangrijker worden dus zie je het steeds vaker terug in sollicitatieprocedures en persoonlijke ontwikkelplannen. Nu zijn dat allemaal extern getriggerde redenen om ermee aan de slag te gaan.
Voor mij is zelfreflectie echter de nummer 1 voorwaarde voor (zelf)leiderschap. Het nemen van de verantwoordelijk en regie over jezelf. De enige manier om leiderschap te nemen over jezelf is door bewust te kijken naar jezelf. Stil te staan en vast te stellen of je bent waar je wilt zijn. Stil staan, observeren, zien wat gezien moet worden om van daaruit koers te bepalen en verder te groeien.
Starten met zelfreflectie
Hoe vaker je zelfreflectie toepast, hoe makkelijker het wordt en voelt, maar elk begin is lastig. De behoefte aan zelfreflectie ontstaat vaak uit een gevoel. Een gevoel van onbehagen of onvrede. Ik krijg zoveel jonge mensen in mijn coachpraktijk die na hun studie lekker aan de slag zijn gegaan, gewerkt hebben aan hun carrière om tot de conclusie te komen dat ‘it just doesn’t feel right’. Dat is vaak het startpunt voor diepgaande zelfreflectie:
- Wie ben ik?
- Wat is mijn kracht?
- Wat vind ik belangrijk?
- Wat heb ik bij te dragen in de wereld?
- Wat wil ik?
Van daaruit ontstaat een verhaal, een beeld van wie jij bent. Je kunt vaststellen waar je nu staat en waar je naar toe wilt. Er ontstaat een koers waarover jij je zelfleiderschap kan oppakken. Het enige wat jij hoeft te doen is de koers blijven volgen en af en toe stilstaan en te reflecteren of je nog op het juiste pad zit.
Zelfreflectie: 6 aandachtspunten
Zelfreflectie brengt ook een risico met zich mee. Daarom wil ik je graag 6 punten geven om me te nemen als je de balans gaat opmaken:
- Blijf niet hangen in het verleden. Bij reflecteren hoort natuurlijk terugkijken. Waar stond je en waar sta je nu. Het heeft echter geen enkele zin om te blijven hangen in wat je anders had kunnen doen en daar allerlei negatieve emoties over te hebben. De conclusie die je trekt is een constatering die je meeneemt naar de toekomst. Hoe zou je zaken in de toekomst anders kunnen doen en wat heb je daarvoor nodig?
- Ontdek de lessen. Zelfreflectie gaat niet alleen maar over vinkjes zetten wat je behaald hebt, het gaat om het waarnemen van processen, evalueren van keuzes en kijken of je nog op koers zit. Als dit niet het geval is of je bent minder ver dan verwacht of gehoopt, neem dan de lessen mee naar de stappen die je wilt zetten.
- Denk in mogelijkheden. Als je tot de conclusie komt dat je iets anders wilt of een verandering aan wilt brengen, ga op zoek naar de mogelijkheden. Ga onderzoeken, ga sparren, ga in gesprek. Heb een growth mindset!
- Wees mild voor jezelf. Dit is een uitdagende. Kijk naar jezelf vol compassie. We zijn alleen maar mensen. Het heeft totaal geen zin om oordelend naar jezelf te zijn. Je hoeft niet vast te stellen dat je goed of slecht bent. Je bent op weg, je doet je best, hoe moeilijk het soms ook is.
- Vier de stappen vooruit. Hoe klein ook. Ook al heb je datgene wat je je wilt nog niet bereikt, ook al merk je dat als je reflecteert dat het niet zo snel gaat als je had gehoopt, vier je succes. Elke stap voor uit, hoe groot of klein ook, is er één.
- Alles is een proces. Als je ergens naar toe werkt, is het een proces. Soms gaat het snel, soms duurt het wat langer. It’s all good. Besef je dat alles een proces is en dat je onderweg bent.
Tijd voor een diepgaande zelfreflectie? Wil je goed zicht krijgen op waar je staat, wat je kracht is en wat jij bij te dragen hebt in de wereld? Plan een gratis kennismakingsgesprek in en ik spar graag met je over wat jou verder kan helpen.
